بازاريابي گردشگري چيست؟

در تعريف بازاريابي گردشگري ميتوان به روشهاي بازاريابي گردشگر در امارات متحده عربي و تركيه اشاره كرد. اين دو كشور با تنظيم مقرارت خاص براي ورود گردشگران شرايطي را محيا كرده اند كه بخش اعظمي از درآمد هاي كشورهايشان از توريست و گردشگر تامين ميشود. امروزه كشور دبي، بعنوان مركز گردشگري پاييز و زمستان مردم اروپا و آمريكا محسوب ميشود و تركيه نيز بسادگي توانسته است از ايران و كشورهاي عربي توريست تفريحي و توريست درماني جذب كند.

بازاريابي در صنعت گردشگري

بازاريابي در صنعت گردشگري يك سازوكار مديريتي است كه نيازهاي گردشگران فعلي و آتي را پيشبيني و براي پاسخگويي به اين نيازها برنامه ريزي مي كند. بازاريابي توريست اصولا باعث رقابت بين شركت هايي ارائه دهنده خدمات توريستي مانند شركت هاي مسافرتي ميشود. مديريت بازاريابي گردشگري تنها به مسائل مالي محدود نميشود. مشكلات اصلي در بازاريابي صنعتي توريست، تفاوت فرهنگي ميان توريست ها و مردم محلي است. در مديريت بازاريابي گردشگري بايد شرايطي را ايجاد كرد كه مردم محلي از ورود گردشگران متنفع شوند. به اين ترتيب مردم محلي با آغوش بازتري از گردشگران استقبال مي كنند و اختلافات فرهنگي را راحتتر ميپذيرند. از طرفي با افزايش منفعت مردم محلي از توريست، استقبال مردم محلي از گردشگران بيشتر شده و اين امر موجب رضايتمندي گردشگران خواهد شد. در بازاريابي گردشگري هنگامي كه بتوانيم ميان خواسته هاي گردشگر و خواسته هاي مردم محلي يك توازن برقرار كنيم. ميتوانيم به تداوم صنعت گردشگري اميدوار باشيم.

شواهد نشان ميدهد كه ميزان گردشگري در ايران رو به افزايش است. استفاده از درآمد حاصل از گردشگري براي ايجاد اشتغال پايدار، افزايش درآمد سرانه و تنوع منابع درآمد كشورمان ميتواند بسيار حائز اهيمت باشد.

چرخه عمر گردشگري :

مرحله اكتشاف: يك كشور بعنوان يك مكان گردشگري توسط عده كمي گردشگر مورد بازديد قرار ميگيرد. با توجه به تعداد كم گردشگران، مردم محلي بدون توجه به منفعت خود، رفتار مهرباني با گردشگران خواهند داشت. در اين مرحله از گردشگري، مراوده ميان مردم محلي و گردشگران دوستانه ميباشد.

1. مرحله مشاركت : در اين مرحله تعداد گردشگران بيشتر شده و طبيعتا سود ناشي از حضور گردشگران محسوس ميشود. در اين مرحله مردم محلي براي افزايش سود خود از حضور گردشگران، منازل خود را به آنها اجاره ميدهند و يا به عنوان راهنما با توريستها همراه ميشوند. در شهرهاي غربي ايران اكثر مردم عرب زبان بعنوان راهنماي تور گردشگران عراقي و كويتي با آنها همراه شده و درآمدي براي خود كسب مي كنند.
2. مرحله توسعه : در اين مرحله ميزان گردشكران به ميزان قابل توجهي افزايش يافته است و سرمايه داران براي جذب سرمايه گردشگران اقدام به ايجاد هتل ها و ساير امكانات رفاهي مي كنند. مردم محلي در اين مرحله، گردشگر را به عنوان يك منبع اقتصادي نگاه مي كنند. اگر به كشور تركيه سفر كرده باشيد، حتما متوجه شده ايد كه از مهمان نوازي هاي ما ايراني ها نسبت به توريست ها در كشور تركيه خبري نيست. اين امر بدليل توسعه گردشگري در اين كشور رخداده است. در مرحله توسعه گردشگري بازار گردشگري يك بازار تخصصي ميشود.
3. مرحله تثبيت: در اين مرحله گردشگران بصورت مرتب و دائمي به كشور مقصد مسافرت مي كنند و درآمد سرانه كشور مقصد به صورت مشهودي از حضور گردشگران تاثير مي پذيرد. كشور دبي در حال حاضر به مرحله تثبيت رسيده است و ميتوان حجوم توريست ها به اين كشور را بصورت سالانه در فصل پاييز و زمستان مشاهده كرد.
4. ركود : مقصد گردشگري بعد از مدتي براي توريست ها تكراري و خسته كننده ميشود. اختلافات فرهنگي ميان توريست ها و مردم محلي با توجه به گسترش ارتباطات و زمان بيشتر اين ارتباطات، تبديل به معضل شده و تورست ها مقصد گردشگري خود را تغيير ميدهند.
5. تجديد حيات: يك مقصد توريستي بايد بتواند بعد از ركود برنامه تجديد حيات تنظيم كند. در غير اين صورت به يك خاطره تبديل خواهد شد. زماني مصر مقصد گردشگران اروپايي بود. ولي با عدم توان مديريت تجديد حيات گردشگري، اين موقيعيت را از دست رفت و اكنون تنها در كتاب ها ميتوان از شكوه آن زمان مصر تصويري ديد و از امكان عبور چهار ارابه در كنار هم از خيابان هاي شهر سخني شنيد.

ويژگي هاي بازاريابي خدمات جهانگردي و گردشگري:

هنگامي كه از بازاريابي خدمات گردشگري سخن به ميان ميآيد. بايد بدانيم كه تحليل روشهاي بازايابي گردشگري كار بسيار دشواري است.

بازاريابي گردشگر نامحسوس است: اين بدان معنا است كه تعيين مواردي كه گردشگران براي سفر خود در مقصد انتظار آن را ميكشند بسيار دشوار است. مثال:

بيشتر گردشگران اروپايي هنگام عظيمت به هند از اينكه ميتوانند سوار فيل شوند هيجان زده هستند. ولي در هند گرماي جانكاه باعث ميشود كه اغلب گردشگران جز زمان كوتاهي به فيل سواري نپردازند. اين امر در سفرهاي آتي اين گردشگران به هند بسيار تاثير گذار خواهد بود.

متغيير بودن: با توجه اينكه بازاريابي گردشگري بر پايه انسان ها ميباشد. بازاريابي گردشگري بيسيار متغيير است. در بازاريابي ساير كالا ها ما يك كالا را به يك انسان عرضه ميكنيم. در بازاريابي گردشگري ما يك كشور را با تمام مردم، آداب و رسوم و تاريخ را به يك انسان عرضه ميكنيم. با توجه به اينكه هردوسمت بازاريابي گردشگري انسان است. در نتيجه كيفيت اين بازاريابي بسيار متغيير است.

غير قابل تفكيك بودن : عوامل موثر در بازاريابي گردشگري و عواملي كه به بازاريابي گردشگري آسيبب ميزنند را نمي توان از هم تفكيك كرد. مثال: در كره شمالي گردشگران ناچارند در مسير ها و مناطقي مشخص شده رفت و آمد كنند واز حضور در مناطقي غير از مناطق مشخص شده منع شده اند. انجام اينكار در يك صنعت گسترده امكان پذير نيست.

غيرقابل ذخيره بودن : ويژگي هاي بازار در صنعت گردشگري قابليت ذخيره شدن را ندارند.

اهميت زمان وكانال هاي توزيع متفاوت : هنگام بازاريابي گردشگري، زمان مسافرت و نحوه انجام آن بسيار اهيمت دارد. اين نكته كه اغلب توريستهاي عازم به ايران هواپيمايي امارات را با وجود زمان طولاني تر پرواز ترجيح ميدهند در همين بخش بايد مورد بررسي قرار گيرد.

اهميت گسترش صنعت جهانگردي در ايران:

در آمارهاي مختلف بر افزايش گردشگري به ايران اشاره شده است. ولي اين آمار ها نبايد ما را از نقد شرايط گردشگري در ايران باز دارد. ما در ده سال گذشته يك مقصد اصلي براي، توريست درماني، بوديم، ولي اكنون كشور تركيه با سرمايه گذاري در بخش درمان و بازاريابي توريست درماني درحال ربودن بازار توريست درماني ايران است. در حال حاضر تمام تمركز بازاريابي در كشورمان بر بازاريابي توريست مذهبي است. اين امر با وجود امكانات گردشگري تاريخي و طبيعي در ايران به معني اين استكه در زمينه بازاريابي گردشگري در ايران هنوز امكانات بسياري براي توسعه و افزايش درآمد كشورمان را دارد.

در اينجا 7 روش خلاقانه براي بازاريابي توريسم را توضيح مي‌دهيم. به مرور زمان و با تمرين زياد، در اين كار مهارت كافي پيدا مي‌كنيد و شايد روش‌هاي خلاقانه‌تري نيز بيابيد.

۱. تنظيم طرحي براي بازاريابي توريسم

تنظيم طرح بازاريابي، ايده‌‌اي خلاقانه نيست اما از آنجا كه پايه و اساس ديگر فعاليت‌هاي بازاريابي‌ را تشكيل مي‌دهد، آن را به‌عنوان مورد اول آورديم. نداشتن طرح و برنامه بازاريابي مانند اين است كه در تاريكي با چشمان بسته رانندگي كنيد.

طرح بازاريابي به شما در دستيابي به اهداف‌ و مديريت فعاليت‌ها كمك مي‌كند. يك استراتژي بازاريابي خوب بايد به‌نحوي برنامه ريزي شود كه با هر تغيير به‌راحتي به‌روز شود.

۲. با كساني كار كنيد كه در بين مردم نفوذ دارند

يكي از روش‌هاي محبوب و البته مؤثر در بازاريابي، كار با افرادي است كه در بين مردم نفوذ زيادي دارند. اين افراد در فضاي آنلاين، تعداد زيادي دنبال‌كننده دارند. وبلاگ‌نويسان، كساني كه در يوتيوب ويدئو به اشتراك مي‌گذارند و افراد فعال در اينستاگرام در اين دسته قرار مي‌گيرند. بسياري از اين افراد بين دنبال‌كنندگان خود محبوب هستند و با مخاطبان زيادي تعامل برقرار مي‌كنند. مخاطبان آنها محتوايي را كه اين افراد توليد مي‌كنند دوست دارند. برخي از آنها را كه با صنعت‌ شما در ارتباطند بيابيد و با آنها قرارداد ببنديد. اين معامله برد-برد است. شما به آنها كمك مي‌كنيد درباره‌ي موضوع جديدي به توليد محتوا بپردازند و آنها نيز به شما در معرفي كسب‌وكارتان به مخاطب كمك مي‌كنند.

براي مثال، مي‌توانيد از كسي كه در يوتيوب كانال اشتراك ويدئو دارد بخواهيد ويدئويي كوتاه از هتل شما به اشتراك بگذارد و در عوض چند شب اقامت در هتل‌تان و امكان استفاده از تمام وسايل رفاهي را به او پيشنهاد كنيد. اگر جزئيات دقيق‌تري مي‌خواهيد، از يك وبلاگ‌نويس بخواهيد از هتل‌تان بازديد كند و حتي اقامت كوتاهي در آنجا داشته باشد تا بتواند همه‌چيز را از نزديك ببيند و درباره‌ي آن بنويسد.

كسي را پيدا كنيد كه محتواي مربوط با كسب‌وكارتان توليد كند و با مخاطبان خود به اشتراك بگذارد. مخاطبان او از اين طريق با هتل شما آشنا مي‌شوند. اين كار در اين سطح برايتان هزينه‌ي چنداني ندارد. اما اگر بخواهيد با افراد تأثيرگذار و پرنفوذتري كار كنيد، احتمالا بايد بيشتر هزينه كنيد. البته اين كار ارزشش را دارد، زيرا اين افراد به طور معمول با گستره‌ي وسيع‌تري از مخاطبان سروكار دارند.

۳. درباره‌ي منطقه‌اي كه به گردشگران پيشنهاد مي‌كنيد، اطلاعات بيشتري ارائه دهيد

گردشگران، عنصر حياتي صنعت توريسم هستند. بنابراين بازاريابي توريسم بايد بر خواسته‌ها و نيازهاي آنها متمركز باشد.

بيشتر آنها منطقه‌‌اي را كه به آنها معرفي مي‌كنيد به‌خوبي محل زندگي خودشان نمي‌شناسند و بنابراين به‌دنبال يك راهنماي سرگرم‌كننده و در عين حال آموزنده هستند.

راهنما بايد طوري باشد كه گردشگران به‌راحتي بتوانند آن را بخوانند و درك كنند، پس بهتر است سطح مطالب را بر اين اساس تنظيم كنيد زيرا به طور كلي، تعداد كمي از مردم كلمه به كلمه‌ي آن را مي‌خوانند. راهنما بايد داراي مطالبي درباره‌ي مكان‌هاي ديدني، سرگرمي‌هاي جالب و اطلاعات مهم ديگري درباره‌ي مقصد باشد.

۴. جايگاه مخصوص بحث و بررسي در فيسبوك ايجاد كنيد

معمولا گردشگران پرسش‌هاي زيادي درباره‌ي مقصد سفرشان دارند. بايد محلي براي طرح پرسش و پاسخگويي ايجاد كنيد. گروه‌هاي بحث و گفت‌وگوي فيسبوكي براي اين كار بسيار عالي است. برخي از كسب‌وكارها مشابه همين كار را به‌منظور بررسي و مديريت شكايات مشتري انجام مي‌دهند. تنها تفاوت در اينجاست كه در مورد كار شما، شكايتي وجود ندارد و فقط بايد به‌سرعت به پرسش‌هاي مخاطب پاسخ‌هاي دقيق بدهيد.

برخي از اين پرسش‌ها به صورت زير هستند:

• چه نوع فعاليت‌هايي را براي زوج‌ها پيشنهاد مي‌كنيد؟
• در شهر، هتلي هست كه به سگ يا حيوانات خانگي ديگر اجازه‌ي ورود بدهد؟
• آيا به‌راحتي مي‌توان از وسايل نقليه‌ي عمومي براي رفت‌وآمد استفاده كرد؟

بيشتر پرسش‌هايي كه مطرح مي‌شوند ساده هستند. پاسخ‌گويي به اين سؤالات، منجر به جلب اعتماد مخاطبان مي‌شود و اين اعتماد بسيار ارزشمند است.

مشابه اين كار را مي‌توانيد در توييتر يا اينستاگرام نيز انجام دهيد. 

۵. ويدئوهايي جذاب درباره‌ي منطقه‌‌ي مورد نظر درست كنيد

ويدئوها در زماني بسيار كوتاه حجم زيادي از اطلاعات را منتقل مي‌كنند و روش بسيار مناسبي براي معرفي شما و فعاليت‌هايتان هستند. البته قرار نيست ويدئويي درست كنيد كه تمام جزئيات كسب‌وكارتان را نشان دهد. اين ويدئو فقط بايد مانند راهنماي اطلاعاتي منطقه‌‌ي موردنظر عمل كند و به‌طور خلاصه اطلاعاتي راجع به مقصد به مخاطبان ارائه دهد. اين ويدئوها را در وب‌سايت‌تان و رسانه‌هاي اجتماعي به اشتراك بگذاريد. فيسبوك يكي از بهترين محيط‌ها براي تبليغ چنين ويدئوهايي است.

۶. چالشي ترتيب دهيد كه در افراد انگيزه و علاقه ايجاد كند

چالش‌ها يكي از قوي‌ترين ابزارهاي ايجاد انگيزه در مخاطب هستند. مردم دوست دارند در اين چالش‌ها شركت كنند و نتايج آنها را در شبكه‌هاي ارتباطي‌شان با ديگران به اشتراك بگذارند.

وقتي دوستان، دنبال‌كنندگان و مخاطبان‌تان را به چالش دعوت مي‌كنيد، يعني از آنها مي‌خواهيد كار مشخصي را در مدت زمان تعيين شده انجام دهند.

چالشي سرگرم‌كننده درست كنيد كه به كسب‌وكارتان ارتباط داشته باشد و از مشتريان فعلي‌تان بخواهيد آن را در رسانه‌هاي اجتماعي نشر دهند.

براي مثال، مي‌توانيد از دنبال‌كنندگان صفحه‌ي فيسبوك‌تان بخواهيد تجربيات سفرشان به منطقه‌ي شما را با ديگران به اشتراك بگذارند. مي‌توانيد از آنها بخواهيد به مدت يك هفته، هر روز اين كار را انجام دهند. براي مهيج‌تر شدن برنامه، يكي از آنها را به‌عنوان برنده انتخاب كنيد و يك سفر رايگان به‌عنوان جايزه در نظر بگيريد.

افراد معمولا از اشتراك‌ اين چالش‌ها و توليد محتوا براي آن لذت مي‌برند. اين كار براي شما مزاياي زيادي خواهد داشت.

۷. محتواي توليدي كاربران را جمع‌آوري كنيد

چالش‌هايي كه در بالا به آنها اشاره كرديم، باعث مي‌شود كاربران به توليد محتوا بپردازند. مردم دوست دارند از تجربيات واقعي ديگران درباره‌ي استفاده از يك برند يا سفر به يك منطقه خبر داشته باشند. معمولا به اين شكل به يك برند يا كسب‌وكار اعتماد مي‌كنند.

ايجاد اين نوع چالش‌ها نوعي نوآوري و خلاقيت است و مي‌تواند در بهبود و رشد كسب و كار شما مؤثر باشد. با اين حال، براي اينكه كاربران‌تان برندتان را تبليغ كنند، نيازي نيست حتما چالش برگزار كنيد. معمولا كاربران خود عاشق اين هستند كه تجربيات‌شان را از هر طريقي با ديگران به اشتراك بگذارند.

اگر برخي از مخاطبان‌تان عكس يا ويدئويي درباره‌ي شما و كسب‌وكارتان در يوتيوب يا اينستاگرام به اشتراك گذاشته‌اند و از تجربيات‌شان گفته‌اند، از آنها اجازه بگيريد تا آن مطلب را با ذكر نام و حساب‌كاربري (از طريق تگ كردن يا ابزارهاي مشابه) در شبكه‌هاي خودتان نيز به نمايش بگذاريد.